با فشار فصل تعطیلات، افزایش نرخ COVID-19 و انزوای اجتماعی ناشی از دوستان و خانواده، افراد ممکن است به راحتی به رفتارهای اعتیاد آور یا افراطی دچار شوند. اینها رفتارهایی است که گاهی اوقات بیش از حد انجام میشوند و حالتی شبیه به اعتیاد به خود میگیرند. در زندگی شما، این موارد اعتیاد آور ممکن است مانند خوردن بیش از حد کلوچه یا بستنی، خرید آنلاین زیاد، تماشای زیاد فیلم یا بازیهایMinecraft یا League of Legends باشد.
اگر تصمیم دارید این عادتها را کنترل کنید، در این مقاله از تخت جمشید به 5 استراتژی برای کمک به کاهش رفتارهای افراطی اشاره کردهایم.
1- رفتار را بررسی کنید.
رفتارهایی را که خودتان میدانید بیش از حد به آنها میپردازید، بررسی کنید. هرچه جزئیات بیشتری در مورد رفتار داشته باشید، فرصتهای بیشتری برای کم کردن آن دارید. نمونههایی از سؤالات که میتوانید از خود بپرسید عبارتند از:
- چه زمانی بیشتر از آنچه برنامهریزی کردهاید میخورید یا مینوشید؟ شاید بعد از یک روز کاری طولانی؟
- کجا اتفاق میافتد؟ در اتاق نشیمن روی مبل؟
- چه کس دیگری دخیل است؟
- شما معمولا چه میخورید یا مینوشید؟
- چگونه آن را احساس میکنید؟
آیا فردی در خانواده دارید که زمان زیادی را صرف بازی میکنند؟ از آنها بپرسید که در این مورد چه چیزی را دوست دارند. (Unsplash)
اگر فردی را خانواده خود دارید که عاشق بازی (بازیهای کامیپوتری) است و ممکن است زمان زیادی را صرف آن کند، کنجکاو شوید که این بازی برای او چه معنایی دارد. بپرسید آنها چه چیزی را در مورد بازی دوست دارند. گاهی اوقات فرد از بازی لذت برده و آن را نوعی مهارت میداند، گاهی از بازی به موفقیت رسیده و کسب درآمد میکند و برخی بازی را به دلیل تیمی و اجتماعی بودن آن دوست دارند.
همچنین بپرسید بازی چه احساسی به آنها میدهد. به عنوان مثال، آیا باعث میشود آنها احساس غرور، انرژی و یا جدایی از مدرسه کنند؟ چه زمانی بیشتر از زمان برنامه ریزی شده (مثلاً در شب) این رفتارها را انجام میدهند؟ کجا این رفتارها را انجام میدهند (مثلاً در اتاق خواب)؟
2- از اعضای خانواده یا دوستان خود کمک بگیرید.
اعضای خانواده اغلب در مورد مسائل مربوط به رفتارهای بیش از حد ایدهها و نظرات خوبی دارند. به عنوان مثال، وقتی صحبت از بازی به میان میآید، جوانان اغلب ایدههای خوبی در مورد برنامهریزی و انجام بازیهای کامپیوتری در زمانهای خاص یا کسب درآمد از برخی بازیها دارند. با تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که اکثر افراد به وسیله افراد نزدیک خود از اعتیاد و رفتارهای افراطی بهبود مییابند.
3- مکان، زمان و اشیا مختلف را امتحان کنید.
تحقیقات نشان میدهد که زمان و مکان باعث مصرف بیش از حد مواد مخدر و افزایش اعتیاد میشود. عادات دیگر نیز به همین صورت است. به عنوان مثال اگر عصرها به تماشای فیلم پرداخته و غذا میخورید، آن را ترک کرده و غذا خوردن را فقط به آشپزخانه محدود کنید. یا اگر تمام ساعات شب در اتاق خواب بازی میکنید، بازی کردن را به اتاق نشیمن قبل از ساعت 10 شب محدود کنید. با تغییر مکان و زمان رفتارها، خود عمل نیز تغییر میکند.
زمان و مکان مهم است. اگر شبها برنامههای شبانه را تماشا میکنید، تغییر رفتارتان، مانند زمانبندی خاموش شدن تلویزیون در ساعت 10 شب، ممکن است کمک کند. (آدریان سوانکار/ Unsplash)
بازاریابی و مصرفگرایی در افزایش اعتیاد به مصرف مواد غذایی ناسالم، قمار و بازیهای کامپیوتری نقش دارد. توسعه دهندگان این محصولات از مردم میخواهند که به استفاده از آنها ادامه دهند و آنها را طوری طراحی میکنند که مردم را درگیر خود نگه دارند. بازیهای کامپیوتری به گونه ای طراحی شده اند که برای گذراندن چالش بعدی به ساعتهای زیادی نیاز دارند. این برنامهها دارای آلارمهایی هستند (لایکها، پیامها و نظرات) که به کاربران پاداش میدهند و آنها را برای تعامل بیشتر تشویق میکنند.
در دنیای قمار، این موضوع شبیه بازیهایی است که برای ویژگیهای تقریباً از دست رفته، سرعت بازی و توهم کنترل طراحی شده اند. این ویژگیها بهره وری بازی را برای تسریع در بازی، افزایش مدت زمان و افزایش مقدار پول خرج شده افزایش میدهد. در واقع، تولیدکنندگان سابق «سیلیکون ولی» که فناوریهای «اعتیادآور» مورد استفاده در رسانههای اجتماعی را ایجاد کردند، اکنون در مورد اعتیاد احتمالی به فناوری و اثرات منفی آنها هشدار میدهند.
همچنین لازم است اشیاءهایی که برای کاهش اعتیاد شما مهم هستند را نیز بررسی کنید. برخی از افراد حذف اپلیکیشنها در تلفنهایشان را مفید میدانند، محدود کردن بازیهای کامیپوتری و استفاده از شبکههای اجتماعی در کنار خانواده یا خاموش کردن اینترنت راس ساعت 10 شب از دیگر راههای کاهش اعتیاد است.
4- به آنچه فکر میکنید و برنامه ریزی میکنید، توجه کنید.
اینکه چگونه در مورد رفتارهای افراطی صحبت میکنیم و در مورد آنها به خود و دیگران چه میگوییم اهمیت دارد. اگر در مورد خود یا افراد دیگر (مانند شریک زندگی یا فرزندانمان) به عنوان «معتاد» به چیزی، مانند بازیهای کامپیوتری صحبت کنیم، این موضوع پذیرفته شده و خود را یک معتاد میدانیم. اعتیاد و کلماتی که به کار میبریم با هویت ما و شیوههایی که خود و دیگران را میبینیم گره خورده است.
گفتن اینکه نوجوانتان به بازی معتاد است و وادار کردن او به ترک مفید نخواهد بود و ممکن است باعث واکنشهای ناخواسته شود. برای جلوگیری از عصبانیت، اعتراض و رفتارهای یواشکی، نوجوانان خود را به تصمیم گیری دعوت کنید.
وقتی رفتارهای افراطی انجام میدهید به چیزهایی که به خود میگویید توجه کنید. آیا فکر میکنید «من برای استراحت به این نوشیدنی نیاز دارم» یا انجام X «حال من را خوب میکند؟». هر «باید» یا «نبایدی» ممکن است شما را برای شکست آماده کند. در عوض، از افراط و تفریط در «بایدها» یا تفکر سیاه و سفید پرهیز کنید. در منطقه خاکستری زندگی کنید، برای خود و دیگران وقت بگذارید و خوش رفتاری کنید. روشهای جدید صحبت کردن با خود (و دیگران) را در طول زندگی روزانهتان تجربه کنید.
5- فعالیتهای دیگر را امتحان کنید.
آیا فعالیتهای دیگری وجود دارد که به شما کمک میکند تا استراحت کنید، فراتر از خوردن یا فیلم دیدن؟ اگر به جای تنقلات و روشن کردن تلویزیون، چایی درست کنید و عصرها پیاده روی کنید، چه اتفاقی میافتد؟ فعالیتهای دیگر را نیز امتحان کنید! این فعالیتها میتواند شامل بازی با خانواده، حل کردن پازل، غذا درست کردن در آشپزخانه، شکار، گوش دادن به موزیک یا هر کار دیگری باشد.
چیز متفاوتی را امتحان کنید؛ پیاده روی یا دوچرخه سواری؟ (توماس دی لوز/آنسپلش)
برای رفع اعتیاد به بازیهای کامپیوتری میتوانید مهمانی بگیرید و موضوع آن را متناسب با شخصیت مورد علاقه خود در بازی انتخاب کنید. همچنین پیشنهاد میکنیم از خانه بیرون رفته و دوری در شهر بزنید. حتماً حال شما با قرارگیری در محیط بیرون از خانه بهتر میشود.
از همه اعضای خانواده بخواهید ایدههایی را برای فعالیتها ارائه دهند و به نوبت آنها را امتحان کنید. با افزودن فعالیتهای جدید، در نهایت رفتارهایی را که میخواهید کاهش دهید، از بین میبرید. هر چه بیشتر رفتاری را انجام دهید، مغز بیشتر شروع به اتصال به آن فعالیت میکند (دعوت به ادامه و تکرار). با افزودن فعالیتها و رفتارهای ترجیحی بیشتر و تکرار آنها، به مغزمان کمک میکنیم تا به سمت روشهای ترجیحی تفکر، بودن و پاسخدهی مجدد حرکت کند.
شما چه کاری برای کاهش اعتیاد خود انجام میدهید؟! آن را در قسمت نظرات با دوستان خود به اشتراک بگذارید.